|
Ҁыркаі Ахтіаља (sє ю кієнау паљан кыркає Ахтіјаљља, ахтіанті ҁыркӓјі Ахтіала), трєно Ахтіаља - ітнов ю 5 коахуы хін Мікуі пуду хін sаіма Хаівоорі, хін даs-ноs хат фујаац єт Амуљті трєно хін уs-ноs єт Макратіа. Ір гранті бааs ю sаіма sє дзона ю ампіма хін вєрха коахуы; ω іsтаіхоро ю ҳаван діsтанsокє хін ітнов ю јауа гранті коаху пантуант sє емпоянт Ємтљє Ахтіаља, Ӳныті, Унакта, Sуарна sє Кауркан. Юрт єт Іна хакъ хєнно љацєдавsт, хамана, sє ампіма.
Пантуа ю Ахтіаља ір ыsтонторљу єхаљ хаsт, хін 7Д9 (2009) ік ір шарі ю вєрха торљу; накі унзы.
Дља ю так ‘Ахтіаља’[]
Так ю тракріа ‘Ахтіаља’ ік дљавsт sар ван ‘ахтіалумє’, sєнкі ю Ахтіаљант тіркы. Кі хат хін вєрха фу дуи љунук. Даљу іновsт тікіу Sљавяки юрsтавsт так ю тракріа хін ір љі кієнауы, хін я дор ‘Ахтіаљя’, “нє„ ‘Ахтіаља’. Љурі хат ік таар хамана ю Sљавякіы.
Пєнтоавsт[]
Тракріа sєіакы вах акъ пає вєрјаарты, оноз sар кіу хакъ Артіјаарт. Вєрха вєрјаарт хакъ пурsуі ю јауа фљєты ю Ахтіаља: Єтмљє Ахтіаља, Ӳныті, Унакта, Sуарна sє Каурнан. Фрєо хакъа дуі бааsы ю пєнтоа хін ҁыркаі, «Ѯарs ю пољды» sє «Пєнтоа ю Вєрјаарты».
Пољды[]
Вєр гранті одољан пољды хакъ ізна, дор ір кіу ір аткунт зунурт sар тіркы. Љурі вах АТП, АБ sє ПТП.
АТП[]
АТП дот Ахтіаљант Тракріа Пољд. Љурі пољд ір вєргранті одољан sє тіркы. Кєу хат вєр драsтант sар фашіsты. Вєрюртавsтє внатірк sє юморі. Ір кєу вєргранті зунурк хін Тракріа Ахтіаља. Хін 7Д3 (2003) к. кєу дљавsтє фаравsт ратта sар гранті фашіsты sє уканікајы.
Фрєо пурsуі јаарт хакъ Sонарі Онупа.
АБ[]
АБ дор Ахтіаљант Бааs. Љурі тіркы ю пољд АБ хат дуі вєргранті одон вєрха ю Тракріа Ахтіаља.
ПТП[]
‘Пкатн, тракріа, пуду’ хат фу ізна пољд хін Ҁыркаі. Sар 7Д8 тракріа вєрітновsтартан sєн інтов ю ҁыркаі шаак, sє ‘тракріа’ ван нє хат каљах. Љурі вах фу ізна гранті пољд.
Цунк ю Пєнтоавsт[]
Тракріа пєнтоавsты. Хін 15 цєоа 7Д8 тракріа рру sар ҀЫРКАІ АХТІАЉА єт ізна коахуы. Вєрха на ік ір sка наваш.
Ҳаван бааs ю Ітнов[]
Љурі вах ‘бааs ю туаак sтааб’ ю пєтноа ҳаван sє артіјаарт ю Ҁыркаі Ахтіаља. Єн тєоѯант, пєнтоа юртавsтаран фаікє sар ыsтонторљу фљєт накі - хін 7Д7 артіјаарт Чуљдєтљу Хуффдє одољанавsтаран љурі єєљі. Хін 7Д9 зарі мако артарsт, кір кшєг унз вонтравsт хін Мікуі пуду.
Лан шаак[]
Љурі вах ізна коахуы, дідаја фіанєукы, шіsаја щєнаукы sє докъаја тӧмокауы.
ЄМТЉЄ АХТІАЉА (Вєрјаарт: Тыљякнає Машарєдо)
Фієнєукы (бнікы ю Шаак16):
- 1 (Аткунт-цєує ю коаху: Харніа)
- 2 (Вєрцєує: Ҁуіљкач)
- 5 (Вєрцєує: Хукно)
- 1Б (Вєрцєує: Уsоно)
- 1Ц (Вєрцєує: Тіам)
- 1Є (Вєрцєує: Онту)
- 22 (Вєрцєує: Катіртм)
ӲНЫТІ (Вєрјаарт: Баіхатє Ѯаінды - sар 11 цєоа 7Д7 артіјаарт ю тракріа, віру ю ітнов)
- 3 (Аткунт-цєує ю коаху: Ан)
- 4 (Вєрцєує: Щанє)
- 1Д (Вєрцєує: Ҝах)
- 1Ф (Вєрцєує: Љаіка)
- 20 (Вєрцєує: Пон)
УНАКТА (Вєрјаарт: Sєхрмӓно Тормӧя)
- 6 (Аткунт-цєує ю коаху: Каміва)
- 7 (Вєрцєує: Акар)
- 8 (Вєрцєує: Єнбашу)
- 9 (Вєрцєує: Ня)
- 10 (Вєрцєує: Чо)
- Є (Вєрцєує: Уsадда)
- Ф (Вєрцєує: Раља)
- 12 (Вєрцєує: Унік)
- 21 (Вєрцєує: Єзєхамај)
SУАРНА (Вєрјаарт: Оіјартны Тан Імӓ)
- 10 (Вєрцєує: Уsудаљ)
- 11 (Вєрцєує: Боі)
- 13 (Вєрцєує: Азаро)
- 14 (Аткунт-цєує ю коаху: Паљан)
- 15 (Вєрцєує: Пазнаі)
- 16 (Вєрцєує: Гранті Љахs)
- 17 (Вєрцєує: Жіраг)
- 18 (Вєрцєує: Наѯ)
- 19 (Вєрцєує: Царвахн)
- 1А (Вєрцєує: Хоsітє)
КАУРКАН (Вєрјаарт: Тозоідоно Апороока)
- Б (Аткунт-цєує ю коаху: Тураака)
- Ц (Вєрцєує: Хакнаві)
- Д (Вєрцєує: Ынакіт)
Цєуєы хін Ахтіаља[]
цєує | бнік ю тіркы (sар 7Д6) | коаху | фіанєук | |
---|---|---|---|---|
1 | Харніа | 512 ФБ9 | Ємтљє Ахтіаља | 1 |
2 | Ҁуіљкач | 312 Є0А | Ємтљє Ахтіаља | 2 |
3 | Фагд | 2Д9 7Є0 | Ємтљє Ахтіаља | 1 |
4 | Тідо | 27Б Д35 | Ємтљє Ахтіаља | 2 |
5 | Паљан | 1Ф3 5ЄЄ | Sуарна | 14 |
6 | Тіам | 1БЦ 582 | Ємтљє Ахтіаља | 1Ц |
7 | Катіртм | 19Ф 868 | Ємтљє Ахтіаља | 22 |
8 | Уsоно | 161 А09 | Ємтљє Ахтіаља | 1Б |
9 | Ан | 12Ц 598 | Ӳныті | 3 |
А | Царвахн | Ф1 Ц1Ф | Sуарна | 19 |
Б | Азаро | Ф1 13Ф | Sуарна | 13 |
Ц | Каміва | ЄФ 7Ц1 | Унакта | 6 |
Д | Хабу | Є0 АА9 | Ємтљє Ахтіаља | 1Б |
Є | Онту | 634 223 | Ємтљє Ахтіаља | 1Є |
Ф | Тураака | 90 958 | Кауркан | Б |
Вєрха: 1 А36 ЦЄ0 |
Пантуа ю Ҁыркаі[]
Фадро (кара ДАЦ о. Х. - 266 ω. Х.[]
Потаs ір артант (ДАЦ о. Х. - 7Д0 о. Х.)[]
Дља ю ампіма ю Харніа, Каміва sє Паљан. Фу оноз коаху хін sымґувєрант Ахтіаља, Нєа ю Ахокарут. Ӱдо ю мунікы sє хатъам, дља ю вєрха шаакы єча ю фонка.
Потаs ю кєруму арт (7Д0 о. Х. - 514 о. Х.)[]
Фу оноз коаху зоутар Ахтіаљант ю ӓша Мукюы sє ӱдо ю кєруму хін Харніа sє Фагд, віру хін Паљан sє Каміва трєно. Фу оноз щоома єт тіркы Єљљінікант кара 64 кады хатаран.
Потаs ю кєруму вірант (514 о. Х. - 28Ф о. Х.)[]
Аљін ю фујаацы хін фнотту. Арт Ахтіаљакы дзонант моік каsтаран хін даs паљіавsтарт каі Корохавінє Љєкко sєн кыунко ю ома ю Оон. Цєуєы тєsіакант ю Тідо sє віру Ҁуіљкач хат дљавsтаран. Фу оноз гранті ss҃ын хін Паљан. Дља ю цєує Ан хін Куна мым хін 3ФФ кады о Хріsтоs. Іsтаіхоро ю кєруму хін Паљан sє Харніа.
Потаs ю аsінінє (28Ф о Х. - 266 ω Х.)[]
Ӱдо ю аsінінє хін Харніа. Љурі хатарт ћєдуквsтє хін вєрха ю ыыгані sір 7 тра о Хріsтоs sар іsтаіхоро ю кі (шыкаі, кумё ю аsінінє, хін љан) хін 237 ω Хріsтоs хін љан ю вєрха Ахтіаља. Фу оноз sоомаы єт Амуљтіа sє Макратіа. Sтааб ю Sаітант кыы sє гранті па љан хін Sуарна.
Ворі Кады ю Ахтіаља (266 - 4ДД)[]
Потаs ю хаж҃аіматаркуљу (266 - 4ДД)[]
Потаs ю пає гранті коахуы: Ємтљє Ахтіаља, Ӳныті, Унакта sє Sуарна. Ӓдӓвsт ю тіркы хін sтріаны ю Мікуі. Ҳаван ю Sуарна sар Макратіа (34Б - 350) іsтаіхоравsтаран шароант ю Паљан ҳаван бааs. Трєно дуі ҳаван ю Ахтіаља sар Ӳныті (390 - 392), цєує Онту хатарт тріант sар Ӳныті шаак. Кахраіма Туіраі ӱдовsтаран єквуно хін 4ДД.
Фу оноз кадрама (4ДД - 710)[]
- Потаs ю єквуно (4ДД - 52Д)
Віљадраы ю єквуно sє єћа. Дротан. Кууљіза. Вєр-фонка. Ӱдоік кымёант ю кєруму ю єквуно sір Варкіраљӓ Хіраліма.
Фу оноз кадрама (4ДД - 710)[]
- Потаs ю кєруму нєє (52Д - 68Ц)
Ҁєҁє ю іравsт кєруму. Sєн 5ФЄ кады ікіб фєн Онту. Вах хатарт хін Ратє Ізна о Х sєртівsтаран ю Sумєраакы. Љурі вах дља ю ҁєҁє ю sом кєруму. Кракатонє Іљініта аццавsт sєн 62А хін Унакта фу оноз ҁыраі хін Мікуі пуду. Трєно дља ю торљу фонкант, уны sє ҳамі. Фу оноз sє љочурымант агіянт ккораі «тріабам҃а». Ӱдо ю докљан шыкаі; ћєдуквsт хін ыыгані. Гранті вонтра ю роћун «Єзєх» хін sтріан Єзєхаматр sєн 64Б, фаравsтӧд вєр Є10 тіркы. Ымєнљає Коріваданє Кєрратонє аццавsтєран ымєнљає црє кєруму. Трєно црє даљаа ахтіаљант (Харріван Борі 672, Таіта Карявана 674, Ӧмонє Таљкабун 676, Љіеsљӓ Ытіках҃ 67А, Корҁахама Іртаміщу 67E) sє sуарнант (Нєєру Таір Бооs 680) віљадракы sар падуљіы ю кєруму, sє Нєєру Таірбооs хат хін Мікуі sар Ц кады.